Przedmowa

Wydając niniejszą pracę staramy się zapełnić ogromny brak dzieła, któreby ilustrowało całokształt mennictwa polskiego za Stanisława Augusta.

Przed siedemnastu laty wydaliśmy: "Monety bite w miedzi za panowania Stanisława Augusta", gdzie obok tablic zamieściliśmy tylko opis monet.

Jednakże w ciągu kilkunastu lat zbierając materiały do niniejszej pracy, trafiliśmy na tyle i tak cennych dokumentów, że trudno nam było wyrzec się zamieszczenia ich w obecnej skromnej pracy. Dlatego też obok tablic z monetami bitami za Stanisława Augusta i ich opisu zamieściliśmy szereg dokumentów.

Nie są to jednak wszystkie jakie posiadamy, a tylko najważniejsze. Z przykrością bowiem zaznaczyć musimy, że główną przyczyną tej naszej wstrzemięźliwości był brak odpowiednich funduszów na wydanie większego dzieła.

By dać czytelnikom pewien całokształt, zamieszczamy na początku krótką sylwetkę historyczną mennictwa polskiego od XVI wieku, poczem następuje również krótka historya mennictwa za panowania Stanisława Augusta.

Tak ułożywszy zebrany materjał, zdaje nam się, że zadośćuczyniliśmy swej chęci stworzenia całkowitego obrazu.

Jednakże najważniejszą częścią pracy niniejszej, której poświęciliśmy najwięcej trudu i czasu są tablice monet. Mamy nadzieję, że nic nie przepuściliśmy i z niecierpliwością oczekiwać będziemy przyszłych w tym kierunku dociekań.

Monety, dokumenty niezależnie od tych, które posiadamy, staraliśmy się odszukać wszędzie, gdzie tylko możebnem to było, nie tylko w granicach dawnej Rzeczypospolitej, ale i po za niemi. Z radością zaznaczyć musimy, że tak posiadacze zbiorów prywatnych, jako też kustosze lub dyrektorzy muzeów nie odmawiali nam swych usług i gdziekolwiek się zwróciliśmy, wszędzie chętnie zbiory swe nam do badania użyczali. Wszystkim więc tym szanownym i poważnym osobom i instytucyom, których spis poniżej podaję, składam swe najgłębsze podziękowanie za ich gotowość przyczynienia się do rzucenia promienia światła na niedość jeszcze wyczerpane badania numizmatyczne, a tern samem i za ułatwienie i umożliwienie pracy niniejszej.

Oprócz tego winienem podziękowanie tym nielicznym miłośnikom przeszłości, którzy zamówili u mnie egzemplarze wykwintne na specyalnym papierze. Ta ich gotowość była mi znaczną ulgą w kosztach wydawnictwa.

Spis osób i instytucyi, z których zbiorów korzystałem: JWP. Bartynowski Władysław, Kraków; Bernstein Wilhelm, Warszawa; Bisier Gustaw, Warszawa, Blikle Antoni, Warszawa; Kołtunowicz Władysław, Warszawa; Maszadro Stanisław, Warszawa; Nepros Edward, Warszawa; Potocki hr. Andrzej, Kraków; Sobański hr. Kazimierz, Guzów. Ermitaż ces. w Petersburgu; Gimnazyum w Gdańsku; Muzeum im. Emeryka hr. Czapskiego w Krakowie; Muzeum w Rapperswilu.