Antoni Słonimski Gwałt na melpomenie [nakład skonfiskowany, wydanie I]

add 您的笔记

拍品说明

Antoni Słonimski
Gwałt na Melpomenie 1-2t.

Warszawa 1959
Czytelnik
582 + 536s.
o. płócienne + obwoluty
oprawę i obwolutę projektował Jerzy Jaworowski
s. bdb-

Na stronie tytułowej 1 tomu pieczęć: „Niniejsze egzemplarze książki Antoniego Słonimskiego pochodzą ze zbiorów 200 egzemplarzy dwóch tomów „Gwałtu na Melpomenie”, skonfiskowanych przez służbę Bezpieczeństwa PRL w roku 1959 i odnalezionych w magazynach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w roku 1991. Owe dwa tomy nigdy nie trafiły do sprzedaży, a tom trzeci nigdy nie ukazał się w druku.” - po fotografiach książki notka prasowa opisująca to wydarzenie -nie stanowi przedmiotu aukcji.

"Słonimski Antoni [15.11.1895 Warszawa – 04.07.1976 Warszawa] – poeta, satyryk, felietonista, komediopisarz, prozaik, krytyk teatralny.

Pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej o tradycjach naukowych i literacko-wolnomyślicielskich. Był prawnukiem wynalazcy i uczonego Abrahama Sterna, wnukiem matematyka, wynalazcy i publicysty Chaima Zeliga Słonimskiego, synem lekarza Stanisława Słonimskiego. Jego starszy brat, Piotr [1893–1944], był lekarzem. Antoni Słonimski ukończył Szkołę Sztuk Pięknych w Warszawie, debiutował jako plastyk i ilustrator pism. W latach 1913–1919 był rysownikiem i recenzentem teatralnym w tygodniku „Sowizdrzał”. Należał do organizatorów kawiarni poetyckiej Pod Picadorem [1918]. Drukował w piśmie „Pro Arte”, a następnie w miesięczniku „Skamander” [1920–1928 i 1935–1939] jako członek grupy o tejże nazwie. Wydał tomiki poetyckie: Sonety [1918], Harmonia [1919], poemat Czarna wiosna [1919, skonfiskowany], Parada [1920], Godzina poezji [1923], powieści, m.in. zbliżone do science fiction [zwłaszcza twórczości Herberta George’a Wellsa]: Torpeda czasu [1924], Dwa końce świata [1937] – z katastroficzną wizją zagłady cywilizacji. Uprawiał też twórczość satyryczną. Był współautorem skamandryckich szopek politycznych i autorem tekstów i rewii dla kabaretów i teatrzyków rewiowych, m.in. dla Qui Pro Quo. Podróżował, wrażenia swe utrwalając w poezjach [Droga na Wschód, 1924; Z dalekiej podróży, 1926] i reportażach [Pod zwrotnikami, 1925].

Słonimski współpracował blisko z „Wiadomościami Literackimi”, gdzie w latach 1924–1939 drukował m.in. recenzje teatralne [zbiór retrospektywny pt. Gwałt na Melpomenie, t. 1–2, 1959, skonfiskowany przez cenzurę, wznowiony w wyborze 1982]. Zasłynął jako autor stałego cyklu felietonów Kronika tygodniowa [od 1927], pełnych polemicznej werwy i błyskotliwego dowcipu. Większość z nich wydał w tomach Moje walki nad Bzdurą [1932], Heretyk na ambonie [1934] i W beczce przez Niagarę [1936]. Dał się wówczas poznać jako racjonalista, orędownik demokracji i pacyfizmu, bezkompromisowy przeciwnik wszelkich form ucisku i nietolerancji [zwłaszcza faszyzmu i antysemityzmu], obrońca wolności sztuki i słowa. Sympatyzował z Polską Partią Socjalistyczną. W reportażu Moja podróż do Rosji [1932] zaciekawienie ZSRR łączył z chłodnym sceptycyzmem, wkrótce jednak zdecydowanie potępił dyktaturę stalinowską. Poglądom społecznym i politycznym dawał wyraz również w poezji i twórczości satyrycznej, a także w cieszących się powodzeniem scenicznym komediach Murzyn warszawski [wyst. 1928], Lekarz bezdomny [wyst. 1930], Rodzina [wyst. 1933] oraz w dramacie wierszem Wieża Babel [wyst. 1927]. Współpracował z tygodnikiem satyrycznym „Cyrulik Warszawski” [1926–1934]. W 1935 r. wyszedł tomik Okno bez krat, najpełniej wyrażający postawę artystyczną i ideową poety.

Słonimski był lirykiem nawiązującym do poetyki romantycznej i parnasistowskiej, przywiązanym do klasycznych form wiersza. W poglądach na literaturę i sztukę tradycjonalista, niechętny kierunkom eksperymentatorskim. Prowadził liczne polemiki z poetami awangardy. Był obiektem częstych ataków politycznych, przybierających na sile wraz z narastaniem tendencji faszyzujących w życiu politycznym Polski. Okres II wojny światowej spędził na emigracji, początkowo w Paryżu [tu powstał w 1939 r. słynny wiersz-apel Alarm], następnie w Londynie. Część wierszy z tych lat zebrał w tomikach Alarm [Londyn 1940] i Wiek klęski [1945]. Kontynuował w nich wypracowane już wzorce poetyckie, sięgając jednak do nowych motywów: walki zbrojnej i odwetu, dając też wyraz nastrojom nostalgicznym [wspomnieniowy poemat Popiół i wiatr, Londyn 1942] i tęsknocie do świata pokoju i przyjaźni. Drukował w londyńskich „Wiadomościach Polskich”. Współpracę tę zerwał jako zwolennik polityki Władysława Sikorskiego wobec ZSRR. Wydawał w Londynie [wspólnie z Karolem Estreicherem] miesięcznik „Nowa Polska” [1942–1946], umiarkowanie lewicowy, aprobujący taktyczny sojusz polsko-sowiecki. W 1942 r. prowadził stały felieton Kronika londyńska w „Robotniku Polskim w Wielkiej Brytanii”. Po powstaniu ONZ objął jedno z kierowniczych stanowisk w UNESCO, w której powołaniu uczestniczył. Już w tym czasie nawiązał współpracę z władzami krajowymi, co spowodowało konflikt ze środowiskiem emigracji. Od 1949 r. był dyrektorem Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, podlegającego władzom w Warszawie.

Do kraju powrócił w 1951 roku. Po okresie współpracy z władzami komunistycznymi przeszedł do opozycji. W 1956 r., na fali odnowy życia publicznego, został wybrany na prezesa Związku Literatów Polskich [był nim do 1959]. Z czasem stał się wybitną postacią opozycji demokratycznej. Inicjatorem i autor Listu 34 [1964], uczestniczył też w innych akcjach protestacyjnych. Okresowo był pozbawiany prawa druku. Wydał tomiki poezji: Nowe wiersze [1959], Wiersze 1958–1963 [1963], nadto Wspomnienia warszawskie [1957], Alfabet wspomnień [1975, wyd. uzup. 1989]. Kontynuował pisarstwo felietonowe na łamach „Szpilek” [Załatwione odmownie, 1960–1964, wyd. książkowe t. 1–2, 1962–1964] i w „Tygodniku Powszechnym” [1971–1976, wyd. w zbiorach Obecność, 1973; Ciekawość, 1981]. W 1963–1965 napisał poemat Sąd nad Don Kichotem, krytykujący arogancję i prostactwo władzy, zrazu krążący w odpisach, wydany w tomie 138 wierszy [1973]. Słonimski był także tłumaczem. Najgłośniejszym jego przekładem był wiersz Lewą marsz! Władimira Majakowskiego [1922]. Zmarł w wyniku wypadku samochodowego.

Roman Loth" źr.