Piotr Michałowski (1800 Kraków – 1855 Krzyżtoporzyce), Huzar austriacki na koniu (Eustachy Dunin – Wąsowicz), ok. 1840 (?) (Inne tytuły występujące w literaturze: Portret pana Wąsowicza; Portret Eustachego Wąsowicza; Portret szwagra Eustachego Wąsowicza)

olej, płótno, 57 × 47 cm
na odwrocie na dolnej listwie krosna malarskiego naklejka papierowa z 1913 r. z napisem: TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUK PIĘKNYCH W KRAKOWIE/, Autor: Michałowski Piotr, właść. hr. Morstinówna Teresa/ Kraków/ Dzieło pt: Portret szwagra Eust. Wąsowicza/ Rodzaj: olejny 1913, pieczęć czerwona z napisem: WYSTAWA, Koń w malarstwie i rzeźbie polskiej”/ W KRAKOWIE”, druga pieczęć z datą 1913 Na lewej listwie krosna odręcznie błękitną kredką: Hr. Morstin, na górze W - Wa 451
Pochodzenie:
kolekcja prywatna, Polska
Wystawiany:
– Koń w malarstwie i rzeźbie polskiej, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, lipiec 1913
– Sto lat malarstwa polskiego 1800–1900, Kraków 1929
– Piotr Michałowski Wystawa rysunków, akwarel i obrazów olejnych, urządzona w setną rocznicę śmierci artysty w Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, 1955
Reprodukowany i opisywany:
– Koń w malarstwie i rzeźbie polskiej, kat. wyst., Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie,
lipiec 1913, Kraków 1913, poz. 143
– F. Klein, Sto lat malarstwa polskiego 1800–1900, kat. wyst., Kraków 1929, poz. 198
– M. Sterling, Piotr Michałowski, Warszawa 1932 s. 85
– T. Dobrowolski, H. Blum, Piotr Michałowski katalog wystawy rysunków, akwarel i obrazów olejnych, urządzona w setną rocznicę śmierci artysty w Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Kraków 1955, poz. 95
– T. Dobrowolski, O twórczości malarskiej Piotra Michałowskiego, [w:] „Sztuka i Krytyka”, 1956, il. 32
– J. Sienkiewicz, Piotr Michałowski, Warszawa 1959, il. 35 s. 145
– A. Zeńczuk, Piotr Michałowski 1800–1855. Katalog wystawy dzieł artysty w dwusetną rocznicę urodzin, Kraków 2000, poz. XII, s. 210

W prezentowanej w katalogu pracy artysta skoncentrował się głównie na portretowanym ujęciu postaci jeźdźca. Eustachy Dunin Wąsowicz, herbu Łabędź, był jego szwagrem – mężem siostry Michałowskiego Łucji, dziedzicem dóbr Okszy i Chyczy Wielkiej, oficerem wojsk polskich i rotmistrzem huzarów austriackich. Natomiast malując rumaka wzorował się Michałowski na swoim wcześniejszym, pochodzącym z roku 1832, a więc wczesnego okresu twórczości, konnym portrecie Ludwika Popiela. Oferowana na aukcji praca różni się jednak od tamtej swobodniejszą forma malarską, typową dla dojrzałego okresu twórczości malarza, a także mocniej zarysowaną linią nóg wierzchowca. Doskonale opanowany motyw jeźdźca na koniu, samotnie idącego, galopującego albo wspiętego lub stojącego przewija się przez całe oeuvre tego najwybitniejszego przedstawiciela romantycznego nurtu w polskim malarstwie dziewiętnastowiecznym. Od konnych portretów znajomych, poprzez zapoczątkowany w Paryżu cykl Kirasjerów, konne wizerunki dawnych rycerzy, huzarów, kawalerzystów czy wizerunki jadącego konno Napoleona, aż po cykl hetmański, który artysta zamierzał malować do wawelskich komnat. „Był (…) Michałowski wybitnym animalistą. Konie, które rysował i malował z zapałem już w okresie młodzieńczym, pozostały jego ulubionym motywem do końca życia.” (J. K. Ostrowski „Pomiędzy i Paryżem i galicyjską prowincją. Malarska droga Piotra Michałowskiego.” [w:] „Piotr Michałowski 1800–1855”, Kraków 2000, s. 28.)