Jan Dobkowski, DRZEWA TEŻ RODZĄ, 1969

64,0 x 49,5cm - olej, płótno sygn. na odwr. śr.g.: Jan Dobkowski | „Drzewa też rodzą“, 1969

poniżej niewielki szkic

 

Obraz wystawiany i opisany:

– Neo-neo-neo. Jan Dobkowski (Dobson), Jerzy Ryszard Zieliński (Jurry), Muzeum Narodowe w Warszawie, Galeria Sztuki Współczesnej „Zachęta“, 14 XI 1994 – 8 I 1995, poz. kat. 101, s. 88.

 

Radosne i pulsujące witalnym kontrastem Drzewa też rodzą powstały w czasie działalności duetu NEO -NEO-NEO (1967-1970). Założyli go dwaj studenci Jana Cybisa zbuntowani przeciwko akademickiemu nauczaniu w postimpresjonistycznym stylu – Jan Dobkowski i Jerzy Ryszard Zieliński. Ich nowatorska, syntetyczna malarska propozycja – płasko kładzione i czysto zestawiane plamy barwne obwiedzione miękkim konturem – miała wszelkie cechy artystycznego manifestu. Pojawienie się artystów na scenie polskiej sztuki lat 60. komentowała Anda Rottenberg: Najgłośniej zadebiutował duet Neo-Neo-Neo, czyli ‘Jurry’ (Jerzy Zieliński) i ‘Dobson’ (Jan Dobkowski). Ich pierwsza wystawa w galerii Współczesnej składała się z czerwono-zielonych płócien wypełnionych płaskimi kształtami (często o erotycznych konotacjach) rysowanymi dekoracyjną, ‘secesyjną’ linią. Te wesołe, nieco psychodeliczne obrazy, współgrające z rozpowszechnioną wówczas hippisowską subkulturą, były jedyną polską wersją pop-artu, jeśli nie brać pod uwagę jego ludowej wersji zaproponowanej przez Hasiora. (cyt za: A. Rottenberg, Sztuka w Polsce 1945-2005, Warszawa 2005, s. 189).

Mimo wspólnego, pop-artowskiego rodowodu, od początków instnienia grupy zainteresowania „Dobsona“ – w większym stopniu niż „Jurrego“ – koncentrowały się wokół szeroko pojętej natury. Za pomocą precyzyjnej, płynnej linii kreślił organiczne kształty wyrażając swój zachwyt nad wszelkimi formami życia, seksualnością, nieskażoną przemysłem biosferą. Artysta tak tłumaczył genezę dzieł tego okresu: Głównie chodziło mi o pokazanie pannatury, przestrzeni psychologii człowieka, jego odczuć intymnych itd. A to się wywodziło z tego, że bliska mi była filozofia hipisów, tak jakbym był hipisem. Uważałem, że mogę dzielić się wszystkim. Uważałem, że muszę przedstawiać miłość, malować miłość i naturę, przeciwko polityce, przeciwko wszystkim układom (cyt. za: Rozmowa o NEO-NEO-NEO [w:] NEO-NEO-NEO. Jan Dobkowski (Dobson), Jerzy Ryszard Zieliński (Jurry), Muzeum Narodowe w Warszawie, Galeria Sztuki Współczesnej „Zachęta“, s. 12).

Wizualnym streszczeniem hippisowskiego „wyznania wiary“ artysty w miłość i siły natury jest prezentowana w katalogu czerwono-zielona kompozycja przedstawiająca przenikające się, zmultiplikowane biologiczne formy. Kipiące życiem horror vacui wiotkich struktur, z którego wyłaniają się drzewa i ludzkie sylwetki, to zmysłowa pochwała jedności człowieka i przyrody. Doświadczenia okresu NEO-NEO-NEO – niezwykle cenionego w dorobku malarza – wytyczyły szlak jego kolejnym twórczym poszukiwaniom. Po latach, w rozmowie z Elżbietą Dzikowską stwierdził: To był początek mojego ja, mojego samookreślenia.

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

Jan Dobkowski (Łomża 1942, mieszka w Warszawie) studiował w latach 1962-1968 na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP pod kierunkiem prof. Juliusza Studnickiego i Jana Cybisa. Będąc jeszcze na studiach, w 1966, utworzył duet artystyczny, w którym jego partnerem był Jerzy (Jurry) Zieliński. Ich pierwsza wspólna wystawa pn. Neo-Neo-Neo odbyła się w Warszawie w 1967. Wystawiali wspólnie do 1970. W 1968 powstały pierwsze zielono-czerwone obrazy Dobkowskiego (używającego w tym czasie pseudonimu Dobson). W pracach tych, operujących giętkimi, falistymi liniami, w których upatrywano wpływów secesji, artysta używał sposobów rodem z op-artu dla wywołania złudzeń optycznych (wirowanie, mżenie, pozorny ruch form). Równolegle z obrazami tworzył też formy z płyt i folii do montowania w przestrzeni. Złoty medal na Sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze w 1971 i blisko roczny pobyt w USA na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w 1972 to kolejne etapy pełnej sukcesów kariery malarza. Wyraźną zmianę nastroju i wymowy jego prac przyniosły wydarzenia 1980-1981 roku, zwłaszcza wprowadzenie stanu wojennego. Monochromatyczne, ciemne płótna znaczył wtedy nikłymi, wiotkimi liniami rysunku. Najczęstszym motywem były patriotyczne i religijne symbole, dopowiadane tytułami nawiązującymi do realiów czasu. Kolejna radykalna zmiana nastąpiła ok. 1990. Symbolicznym zwiastunem nowego okresu stał się olbrzymi, radosny, eksplodujący bogactwem barw, kształtów i ruchu obraz ...a życie sobie płynie... (394 x 588 cm) z 1990-1991. Podobne cechy formalne charakteryzują twórczość artysty w całej dekadzie lat 90. Równolegle z malarstwem Dobkowski pracuje nad rysunkiem, będącym bardzo ważnym dopełnieniem jego twórczości.