Bronisława Rychter-Janowska, PRZED DWORKIEM

34,5 x 48,7cm - olej, tektura sygn. l.d.: B. RYCHTER-JANOWSKA

 

Choć motyw dworu w malarstwie polskim ukazywało wielu artystów (...), to określenie „malarka ginących dworków“, ukute przez historyka i krytyka sztuki Artura Schroedera w 1923 r., na zawsze przylgnęło do Bronisławy Rychter-Janowskiej. Zapewne źródłem zamiłowania artystki do tego tematu były przeżycia związane z dzieciństwem spędzonym w rodzinnym dworze w Jeżowie oraz Cerekwi.

Anna Florek, Na przekór awangardzie. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej, w: Dworki, pejzaże, portrety. Twórczość Bronisławy Rychter-Janowskiej, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, 2022, s. 51.

 

♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

Bronisława Rychter-Janowska (Kraków 1868 - Kraków 1953) – artystka nazywana „malarką ginących polskich dworków”, naukę malarstwa rozpoczęła w Krakowie pod kierunkiem brata, malarza Stanisława Janowskiego oraz na kursach A. Baranieckiego. Prywatnych lekcji udzielał jej także Ludwik Boller (monachijski malarz, pracujący wówczas nad Panoramą Tatr). W 1896 wyjechała na dalsze studia do Monachium i uczyła się u  Antona Ažbé’go i Szymona Hollósy’ego. Wiele podróżowała, wyjeżdżając jeszcze na Węgry i do Włoch, gdzie studiowała jeszcze w Akademii florenckiej i w Rzymie. Początkowo związana z Krakowem, ok. 1906 zamieszkała w Starym Sączu, gdzie przez pewien czas prowadziła prywatną szkołę malarstwa. W 1917 wróciła do Krakowa. Nadal dużo podróżowała, wyjeżdżając „w poszukiwaniu piękna” do Włoch, północnej Afryki czy Turcji. Malowała olejno, akwarelą, pastelem, wykonywała makaty i aplikacje. Począwszy od 1901 wielokrotnie pokazywała swoje prace na wystawach w Krakowie, Warszawie, we Lwowie , Pradze, Wiedniu, Rzymie, Wenecji, Florencji. Malowała liczne pejzaże (w tym wiele włoskich), widoki i wnętrza dworów czy kościołów, sceny z życia wsi, a także portrety. Zajmowała się publicystyką i twórczością literacką (m.in. powieść Poza Rzymem, nowela Strzygoń); była autorką kilku dramatów (Mnich, Pasożyt) i obszernych Pamiętników. Była żoną malarza Tadeusza Rychtera, szwagierką Gabrieli Zapolskiej.