CZAPLICKI Ferdynand Władysław - Moskiewskie na Litwie rządy 1863-1869. Dalszy niejako ciąg Czarnej Księgi przez autora "Powieści o Horożanie" [1869] [OBSZERNA DEDYKACJA OD AUTORA] [oprawa Jan Kutrzeba]

Kraków 1869. Nakładem Jana Siedleckiego. 13,5x22 cm, str. XII, 375, złocone brzegi stron, oprawa wykonana przez krakowskiego introligatora Jana Kutrzebę (wlepka na wyklejce), pełna skóra ze złoconą, wytłoczoną dedykacją od autora na licu. Stan bardzo dobry (pojedyncze delikatne zaplamienia, ex libris i pieczątki własnościowe Władysława Siedleckiego).

Na pierwszej karcie obszerna dedykacja (datowana 24 czerwca 1869 roku) od autora - pisarza, powstańca styczniowego Władysława Ferdynanda Czaplickiego (ur. 1828, zm. 1886) - dla Jana Siedleckiego, obywatela m. Krakowa, nakładcy dzieła.

"Przy korekcie ostatniego arkusza mojej "Czarnej Księgi" otrzymałem, jakkolwiek tylko surowe, zawsze atoli, bardzo cenne materyały odnoszące się do krwawych dziejów jednego z powiatów Grodzieńskiej gubernii. Poczytując ogłoszenie tych materyałów za obowiązek najświętszy, połączyłem je z licznemi opowiadaniami i notatkami towarzyszów niewoli i innych wiarygodnych obywateli, często naocznych świadków niektórych scen i tym sposobem pomijając wiadomości znane już z publicznych dzienników, utworzyłem niemałą kolekcyę ciekawych, do kilku powiatów Grodzieńskiej gubernii odnoszących się faktów, które - pochlebiam sobie - późniejszym dziejopisarzom posłużyć mogą za pewną wskazówkę do ocenienia stanu, w jakim pod panowaniem białego Saszy (Sasza to samo co po polsku Oleś) znajdowała się Litwa od 1863 roku do 1869 roku." [fragment wstępu]

Tytuły niektórych rozdziałów: Spalenie 26 rannych i służby w pałacu p. Fenscha. Spalenie Siemiatycz. Los Łukawicy i jej mieszkańców. Kontrybucye. Zdrajca Zgoreczny i los Pruszanki. Mateufel i los Wiśnian w Białostockim powiecie. Prześladowania rzymsko-katolickiego wyznania i propaganda schizmatycka. Groźne dla Moskwy zgromadzenia tudzież paszporta i rozporządzenia rządowe. Objazd gubernatora Skwarcowa i słowa w. ks. Mikołaja. Prześladowanie starozakonnych. Niszczenie pałaców i dworów. Czynownicy i żandarmi. Panieński instytut w Białymstoku i Sasza. Szkolne wychowanie młodzieży na Litwie.