Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Od samych początków rzeźby artyści dłuta przykładali szczególną uwagę do realizmu swych dzieł, szczególny nacisk kładziono na to, aby przypominały one do złudzenia rzeczywistość. W czasach renesansu , kiedy tworzyli tacy artyści, jak Michał Anioł wykształcono ideał rzeźby w drobiazgowy sposób odtwarzającej najmniejsze nawet elementy ludzkiego ciała. Głównymi materiałami, w których rzeźbiono był brąz, marmur i kamień. W XX wieku zaszły zmiany, zerwano z mimetycznym oddawaniem rzeczywistości. Rzeźbiarze zaczęli sięgać po abstrakcję, a także upraszczali formę, nawiązując do sztuki prymitywnej.
Jeden z najgłośniejszych rekordów na polskim rynku należy do marmurowego posągu. W 2005 roku za „Tancerkę z palcem na brodzie” autorstwa Antonio Canovy zapłacono 1 3000 000 zł. Pomimo mniejszego zainteresowania rzeźbą niż malarstwem marmurowe statuy, drewniane czy metalowe figury z pewnością są warte zainteresowania.
Najstarsze dzieła rzeźbiarskie, jakie spotyka się na naszym rynku, pochodzą z XV-XVI wieku. Najczęściej są to słynne Piękne Madonny – późnogotyckie figury przedstawiające Maryję z Dzieciątkiem na ręku. Pojawiają się również rzeźby z XVII-XVIII w., takie jak kameralna rzeźba w drewnie przedstawiająca Św. Szymona Apostoła, aczkolwiek większym zainteresowaniem cieszą się XVIII wieczne putta z uwagi na walory dekoracyjne. Rzeźby pochodzą z dawnych wieków to przeważnie figury drewniane, natomiast z XIX w. Brązy lub figury odkute w marmurze, rzadziej alabastrze. Są to zarówno popiersia, jak i dekoracyjne rzeźby salonowe, figury antycznych wojowników oraz kopie dzieł najsłynniejszych rzeźbiarzy. W większości pochodzą one z Europy Zachodniej. Najbardziej poszukiwane pozycje pochodzą z XIX w. oraz pierwszej połowy XX w.
Tomasz Sętowski, Dark Rider
Waldemar Mazurek, Maska, 2021
Bronisław Chromy, Sowa, 2012
Aleksiej Wróblewski, Ishtar, 2021
Rzeźby są wyceniane zależnie od nazwiska autora, tematu, proweniencji oraz wielkości. Rozpiętość cen jest bardzo różnorodna. Szczególnie poszukiwanymi są rzeźby autorstwa m.in. Bolesława Biegasa, Xawerego Dunikowskiego, Stanisława Szukalskiego, Katarzyny Kobro, Henryka Kuny, Magdaleny Abakanowicz oraz Magdaleny Gross. Niestety prac Katarzyny Kobro, zniszczonych w trakcie II wojny światowej w zasadzie się nie spotyka, stąd osiągają wysokie ceny na aukcjach. Podobnie jest w przypadku innej wielkiej rzeźbiarki – Aliny Szapocznikow, której dzieła pojawiają się bardzo rzadko i osiągają wysokie ceny.
Cena dzieł rzeźbiarskich jest uzależniona także od materiałów oraz procesu produkcji, który np. w przypadku brązu jest bardzo złożony i kosztowny. Nierzadko w procesie powstawania dzieła brali udział rzemieślnicy, tacy jak kamieniarze, snycerze i brązownicy. Najwyżej cenione są prace wykonane w szlachetnym tworzywie, stąd figury terakotowe czy gipsowe są niżej wyceniane. Niemniej, w przypadku znanych twórców również figury zrealizowane w tańszym tworzywie osiągają wysokie ceny.
Najłatwiejszym sposobem podrabiania rzeźb jest nanoszenie sygnatur na prace innych autorów. Trzeba zwracać uwagę, czy podpis artysty jest równomiernie spatynowany z pozostałą częścią dzieła, czy jego kontury nie są zbyt ostre, gdyż czas naturalnie powoduje ich stępienie. Wartość rzeźb wykonanych w kamieniu lub odlanych w metalu obniża narażenie na uszkodzenia mechaniczne, aczkolwiek ich dużą zaletą jest trwałość. Bardziej wrażliwe są figury drewniane.
Rzeźby powstają w wyniku sukcesywnego wybierania materiału. Najczęściej spotykanym gatunkiem drewna, z którego wykonywane są rzeźby na terenie Polski jest lipa. Przyjmuje się, że wszystkie drzewa liściaste mogą stanowić materiał dla rzeźbiarza. Niektóre gatunki, bardziej szlachetne charakteryzują się większą trwałością i twardością, są to dąb, jesion, orzech, kasztanowiec. Gatunki te ze względu na swoją cenę zazwyczaj wykorzystywane są do tworzenia rzeźb przeznaczonych do ekspozycji pod zadaszeniem. Rzeźby plenerowe, o znacznych gabarytach najczęściej wykonywane są z topoli, świeżo ściętej, ponieważ po wysuszeniu ten gatunek drewna, ze względu na "łykowatość" i nieprzewidywalność jest bardzo trudny w obróbce. Do mniej popularnych gatunków drewna, z których można wykonywać rzeźby, należą: brzoza, jabłoń, śliwa, wiśnia, te ostatnie ze względu na przebarwienia dają bardzo interesujące efekty. Do drzew liściastych, z których raczej nie wykonuje się rzeźb, należą: grusza (ze względu na spiralny charakter słojów i nieprzewidywalność) oraz robinia akacjowa (ze względu na dużą twardość w połączeniu ze stosunkowo znaczną nieprzewidywalnością). Drzewa iglaste poza nielicznymi przypadkami nie są wykorzystywane do tworzenia rzeźb, ze względu na łykowatość, dużą żywiczność, oraz tendencję do rozwarstwiania się materiału pod wpływem uderzeń dłuta.
Powstają najczęściej z marmuru lub piaskowca. Rzadziej, ze względu na trudności w obróbce, spotyka się rzeźby powstałe z granitu i innych rodzajów kamienia. Rzeźby w kamieniu ze względu na stosunkowo długi proces obróbki i koszt materiału wpierw poprzedzane są wykonaniem modelu gipsowego, tzw. gipsu, niekiedy na podstawie modelu glinianego.
Jedną z metod wykonania rzeźby w metalu jest technika odlewnicza zw. na wosk tracony. Rzeźba powstaje w wyniku zastąpienia modelu wykonanego w dowolnym materiale przez jego replikę z brązu (czasem mniej szlachetnych stopów metali także bazujących na mosiądzu lub – odwrotnie – z bardziej szlachetnych, jak srebro i złoto).
Model wykonuje się przeważnie z gliny. Jest on pokrywany formą zwaną też negatywem z gipsu. Gdy model jest wyjątkowo skomplikowany i w dodatku mały stosuje się czasami specjalny silikon. Silikon doskonale sprawdza się również przy wielokrotnym odlewaniu rzeźby z tej samej formy. Materiał ten (silikon) ma szczególne znaczenie, jeśli występują w modelu liczne tzw. kąty ujemne. Poprzez swoją elastyczną strukturę łatwiej zdjąć negatyw silikonowy ze skomplikowanego modelu niż sztywny negatyw gipsowy, który podatny jest na pęknięcia i uszkodzenia. Gdy negatyw gipsowy zastygnie, a gips stanie się twardy, rozbiera się tę strukturę w celu wyjęcia z wnętrza, modelu glinianego. W powstałą formę negatywową z gipsu bądź z silikonu wlewa się płynny wosk, który dokładnie odwzorowuje kształt negatywu.
Po wyschnięciu i ostudzeniu wyjmuje się teraz już woskowy model z formy. Następnie model woskowy z doczepionym systemem wlewowym, też z wosku jest obudowywany (zalewany) kolejną "formą", ze specjalnej masy formierskiej. Najczęściej jest to tzw. "mułek" lub forma szamotowa (mieszanina gipsu, szamotu i wody), jej zadaniem jest wytrzymanie wysokich temperatur płynnego metalu. Podczas procesu wypalania formy szamotowej, czyli tej do której bezpośrednio będzie wlany płynny metal, wosk zostaje wytopiony lub ulega wyparowaniu (zależy to od rodzaju zastosowanego tu pieca) poprzez wysoką temperaturę. Stąd nazwa całego procesu "na wosk tracony". W powstałe miejsce, przestrzeń, zostaje wlany płynny metal: aluminium, mosiądz, brąz, złoto, srebro. Po wystygnięciu forma jest tłuczona i rzeźba jest wyciągana. Następnie rzeźba poddawana jest procesowi obróbki wykańczającej. Jeśli jest to duża rzeźba, zazwyczaj odlewa się ją w wielu elementach, które potem się łączy w całość za pomocą spawania. Pozostaję już szlifowanie następnie patynowanie lub polerowanie w zależności od zamiarów rzeźbiarza.
Ze względu na funkcję można wyodrębnić następujące grupy:
Rzeźba kameralna, jak wskazuje sama nazwa, jest realizacją rzeźbiarską o niewielkich rozmiarach, co bynajmniej nie wpływa na wyjątkowość i wartość artystyczną tych kompozycji. Mimo swoich nieznacznych wymiarów prace te posiadają znaczącą siłę oddziaływania i zdają się prowadzić z odbiorcą rodzaj intymnego dialogu.
Rzeźba plenerowa to wolnostojące dzieło rzeźbiarskie, mające cechy dzieła sztuki, pełniące funkcje ozdobne. W przeciwieństwie do pomnika rzeźba plenerowa nie posiada wyraźnych funkcji memoratywnych. Rzeźby plenerowe najczęściej znajdują się w parkach, na placach, w otoczeniu zieleni.
Abakanalia powstają w wyniku utwardzenia dzianiny pokrytej żywicą syntetyczną – za prekursora tego rodzaju rzeźby uznaje się Magdalenę Abakanowicz jej prace to tzw. "Abakany". Termin ten został użyty po raz pierwszy przez jednego z krytyków sztuki opisującego prace Abakanowicz.
Chryzelefantyna (gr. chryselephantinos, ze złota i kości słoniowej, od chrysos, złoto i elephas, słoń) – technika rzeźbiarska w starożytności, która wykorzystywała kość słoniową i złoto oraz inne drogie materiały (np. kamienie szlachetne). Kością słoniową pokrywano twarz i inne odsłonięte części ciała, złotą blachą (często inkrustowaną kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi) - szaty, włosy, akcesoria. Pokrywane tymi materiałami posągi bóstw umieszczano w starożytnych świątyniach. Żaden z nich nie przetrwał do naszych czasów. Wszystkie zostały zdewastowane w celu grabieży i ponownego wykorzystania bardzo cennych materiałów.
Zapraszamy do obejrzenia licytacji domu aukcyjnego Onebid na naszych Aukcjach internetowych rzeźb!
04/05/2021