Teodor Axentowicz (1859 Braszów/Rumunia - 1938 Kraków), Święcenie wody

olej, płótno, 63 × 51 cm
sygn. l.d.: „T.Axentowicz”

„Tematyka huculska pojawiła się w twórczości Axentowicza na początku lat osiemdziesiątych XIX w. Artysta odbywał wyprawy ze Lwowa na Huculszczyznę, skąd przywoził szkice i notatki. (…) Zimą i jesienią 1893 i 1894 roku artysta, w przerwach w malowaniu Panoramy Racławickiej, wyjeżdżał w okolice Kołomyi i Jamnej, gdzie obserwował życie i obyczaje Hucułów. Tak powstały szkice do najsłynniejszych obrazów Axentowicza: „Pogrzebu huculskiego”, „Święta Jordanu” i „Kołomyjki”, które namalował w pracowni w Monachium i w Paryżu, a powtarzał wielokrotnie w latach późniejszych. (…) Inne wersje Święta Jordanu przechowywane są w: Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Poznaniu, Muzeum Okręgowym w Lublinie, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Święto Jordanu – wschodni zwyczaj święcenia wody w przerębli w święto Epifanii Objawienia Pańskiego (Trzech Króli) – obchodzone w Kościołach grekokatolickim i prawosławnym 19 stycznia, jest wspomnieniem chrztu Chrystusa w wodach Jordanu. Na Huculszczyźnie to jedno z najważniejszych świąt obchodzono niezwykle uroczyście. Po nabożeństwie w cerkwi wychodziła procesja z zapalonymi świecami i chorągwiami, prowadzona przez księży (lub popów) w szatach liturgicznych. (…) ” Teodor Axentowicz. „Ormianin polski”, 19.06–21.09.2014, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot, s. 48–50 [kat. wyst.]