Tadeusz Makowski, KOBIETA Z PTAKAMI, 1920

47,5 x 65,2cm - olej, deska sygn. p.d.: Makowski | 920
Na odwrocie numer (białą farbą): 19; ponadto nalepki aukcyjne.

Obraz należał do jednego z najwybitniejszych logików – Alfreda (Tajtelbauma) Tarskiego (1901-1983). Urodzony i wykształcony w Warszawie, w 1939 roku, przed samym wybuchem wojny, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie osiadł na stałe. Był twórcą teorii modeli i semantycznej definicji prawdy.

Kobieta z ptakami datowana jest przez artystę na 1920 rok. W lecie tego roku Makowski przebywał w urokliwej miejscowości Espaly koło Le Puy, gdzie spędzał wakacje od 1918 roku. Wcześniej artysta wyjeżdżał do Bretanii, do swojego przyjaciela i mentora – Władysława Ślewińskiego. Po jego śmierci wiosną 1918 roku Makowski, zdecydował się na zmianę otoczenia. W liście do Wieńczysławowej d’Erceville z 1 września 1920 roku pisał: Nigdy nie miałem kłopotu, co malować, bo tam coś w sercu siedzi takiego – ale zawsze się martwię, jak malować. Może kiedyś nareszcie zdobędę się na krok stanowczy. To są moje smutki, o których proszę nikomu nie wspominać. Wakacje już dobiegają końca, za kilkanaście dni trzeba będzie myśleć o pakowaniu rzeczy i wyjeździe. Ale do ostatniej chwili będę zajęty, za to mnóstwo studiów, szkiców rysunków i akwarel. Zliczywszy wszystko razem urasta to do liczby 80 przeszło sztuk. Dużo w tym rysunków [...] stosunkowo mało krajobrazu. Mam dwie większe rzeczy, z których jedna La Bourree d’Auvergne. Starałem się nie myśleć o formułkach i pracować z całą uciechą, jaką dają farby i ołówek. (W. Jaworska, Tadeusz Makowski. Polski malarz w Paryżu, s. 96)

Wspomniany w liście obraz – La Bourrée d’Auvergne – utrzymany jest w tej samej, dość ciemnej gamie kolorystycznej i stylu co prezentowana powyżej Kobieta z ptakami. Oznacz to, że najprawdopodobniej również i ona powstała w czasie letniego pobytu Makowskiego w Espaly, gdzie artysty malował scenki rodzajowe z życia na wsi. Jak pisał w swoim pamiętniku: Znów przed naturą stoję jak dziecko i z naiwnością staram się naśladować wiernie to, co widzę, coraz głębiej ją podpatrując i coraz więcej pragnąc jej wydrzeć to, czym najbardziej wszystkich czaruje – Życie. (T. Makowski, Pamiętnik, s. 234)

Obraz nosi również wiele cech wspólnych z Autoportretem z dziewczynką, który prezentowaliśmy na aukcji w grudniu 2019 roku. Ta sama brunatnoczerwona kolorystyka, przepleciona niebieskimi tonami oraz uproszczenie kształtów i fizjonomii przedstawionych postaci – są charakterystyczne dla dzieł Makowskiego z okresu ok. 1920-1922.

 

Bibliografia:

– W. Jaworska, Tadeusz Makowski. Polski malarz w Paryżu, Wrocław-Warszawa-Kraków 1976;

– T. Makowski, Pamiętnik, Warszawa 1961.

Tadeusz Makowski (Oświęcim 1882 - Paryż 1932)  - malarz, grafik; w latach 1903-1908 studiował malarstwo u Józefa Mehoffera i Jana Stanisławskiego w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W czasie studiów podróżował do Wenecji, po ich ukończeniu wyjechał do Paryża i tam pozostał na stałe. W czasie I wojny światowej przebywał w Bretanii, przyjaźniąc się z Władysławem Ślewińskim. W 1916 wrócił do Paryża, skąd wyjeżdżał do Owernii, Holandii i Belgii. W początkach twórczości inspirował się malarstwem Pierra Puvis de Chavannes’a. W latach 1912-1915 w jego obrazach widoczna jest fascynacja kubizmem, a później także inspiracje dawnym malarstwem holenderskim i polską sztuką ludową. Z czasem artysta coraz bardziej upraszczał formę, dochodząc do stworzenia „własnego systemu znaków plastycznych“. Szczególnie często malował dzieci, w okresie późniejszym także starych ludzi, a zawsze chętnie kwiaty i pejzaże. Wiele wystawiał we Francji, natomiast w kraju nie był specjalnie znany. Jedyna większa wystawa jego prac odbyła się w roku 1936 w warszawskim Instytucie Propagandy Sztuki. Dziś jest uznany za jednego z najciekawszych malarzy polskich okresu dwudziestolecia międzywojennego. Jego twórczość, wnikliwie opracowana i omówiona w opracowaniach prof. W. Jaworskiej, prezentowana była w 1960 na wystawie monograficznej w Muzeum Narodowym w Warszawie, na wystawie w 1990/1991 prezentowanej w Bochum i Muzeum Narodowym w Warszawie i na ostatniej wystawie w Muzeum Śląskim w Katowicach i ponownie w Muzeum w Warszawie.