GDAŃSK, MATTHÄUS DEISCH (1724–1789). Teka zawierająca 36 rycin autorstwa znanego gdańskiego grafika M. Deischa, najprawdopodobniej według rys. F.A. Lohrmanna (1735–1800); pochodzą one z cyklu 40 rycin pt.: Wywoływacze Gdańscy (Danziger Ausrufer), wyd. w latach 1762–1765. Przedstawiają sprzedawców ulicznych, osoby oferujące różne usługi, a także sceny jarmarczne. W dole każdej przedstawionej scenki umieszczono tekst nawoływań handlarzy, w specyficznej, lokalnej mieszance jęz. niemieckiego i polskiego (tzw. Danziger Platt, gdańska gadka) oraz – co rzadkie i warte odnotowania – zapisy nutowe, co umożliwia odtworzenie oryginalnych przyśpiewek. Wszystkie wykonane techniką akwatinty, kolor. i cz.-b., st. bdb., oprawione w passe-partout, na kilku nieznaczne zabrudzenia; teka sztywna, półpłócienna, format teki folio. REWELACYJNY MATERIAŁ IKONOGRAFICZNY, DOKUMENTUJĄCY ŻYCIE CODZIENNE W XVIII-WIECZNYM GDAŃSKU!
W tece następujące grafiki: 1) handlarka krabami
– Krabbenie Krabbenie Krabbe-nie; 2) sprzedawca maików (gaików) – May
gröne may may Gröne May; 3) handlarka konwaliami – Schoene Lellg Konfalge Konfalge;
4) kotlarz – Heu’g Keht’l to fle- -K - -; 5) handlarka brukwią – Wrucken
gode Wruck; 6) sprzedawczyni orzechów włoskich – Schoen fresch Wallneet,
Wall - - neet; 7) sprzedawczyni żywych szczupaków – Häkt lebendge Häkt,
grote Häkt Häkt; 8) sprzedający piasek – Sta – wensand. Sand Sand Sand Sand;
9) ) sprzedawczyni pierników – Resche roll-pep Kock roll; 10) sprzedawca
mioteł – Beszem. Beszem, Kupczi Beszem; 11) sprzedawczyni węgorzy – Ahl,
drögen ahl, ahl; 12) handlarka wiśniami – Karschbeern punt een dütken,
Karsch beern, Karsch; 13) szlifierz – Heu’g Scheern to Schli – u – ip;
14) handlarka trocinami – Sagelspeen, Sagelspeen; 15) handlarka
pasternakiem i kapustą– naa gehlmern Posternack, witten Komst; 16)
sprzedawca kamionkowych dzbanów – Stenerne bottertep pipkan, pipkan
bottertep; 17) handlarka dziurawcem – Krietz-Krut Krietz-Krut gröne mir;
18) handlarka śliwkami – Schön Ungersche Plumen Ungersche Plu - - m; 19)
chłopiec sprzedający proszek czyszczący(miałki piasek) – Schiersant,
Schiersant, messeri Sant; 20) sprzedawczyni używanych butów – Ohlt Iser
Ohle Sch – oo; 21) sprzedawczyni przypraw i ziół (m.in. ruty, szałwii,
hyzopu, majeranku, tymianku, pieprzu) – Welgi Rutt, Salwi witten Isop Isop
meygeran Timian PeperKrut; 22) sprzedawczyni pieśni pokutnych – Nige
Leder vom ahrmen Suender nige Le – d’r; 23) handlarka żywymi dorszami
(pomuchlami)– Pamuchelen, lebend’ge Pamuch; 24) kobieta przyjmująca
krzesła do naprawy – Stöler ut to behttern; 25) mleczarz – Sehthe –
melk dee halw’n – 4 Schellinge Sehthe – melk; 26) sprzedawczyni miotełek do
kurzu – Schonn bunt Beszemkes Beszemkes; 27) handlarka łososiami – Lassgroten
Lass Lass, felten Lass Lass; 28) handlarka flądrami – Flinderehn fresch,
flinderehn; 29) sprzedawczyni karpi – Karpen felte Karp Karp – n;
30) domokrążca z latarnią magiczną (błędnie opisany jako kataryniarz) – Charmante
Katrinn Katrina charmant Kan Zoehne dans, ha, ha, ha; 31) kataryniarz
(błędnie opisany jako domokrążca z latarnią magiczną) – Laterna Magika,
Zattenspiehl an der Wandt; w literaturze można spotkać się z hipotezą o
współpracy kataryniarza i „latarnika”, co mogłoby tłumaczyć tę zamianę
podpisów. 32) sprzedawczyni rydzów – Ritzken, Ritz – Ken. Pepperling;
33) sprzedawczyni cytryn – Cetronen Appel Cetro; 34) roznosiciel rycin –
Der Prospecten Traeger bedanckt sich […]; 35) sprzedawca małży, ostryg i
anchois – Musch schelin, Oestern fresche, Anschowius; 36) flisak sprzedający
gliniane garnki – Topky Top Kupczi panky (bez passe-partout), akwf.
jednobarwna).