Henryk STAŻEWSKI (1894 - 1988), Relief, 1975

W katalogu prezentujemy także pracę Henryka Stażewskiego zaliczającą się do grupy późniejszych reliefów które artysta stworzył w 1975 roku. Henryk Stażewski to jedna z najbarwniejszych postaci polskiej sztuki powojennej. Był nie tylko współtwórcą polskiego ruchu awangardowego, lecz miał też bliski kontakt ze środowiskiem światowej awangardy. Przyjaźnił się z takimi artystami jak Piet Mondrian, Kazimierz Malewicz, Michel Seuphor czy Theo van Doesburg. Po ukończeniu studiów w 1920 roku zadebiutował na wystawie zbiorowej w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Już wówczas podejmował nowe wyzwania, których pierwszym ważnym owocem był ogłoszony w  1923 roku manifest konstruktywistów. Stażewski od lat dwudziestych poprzedniego wieku interesował się językiem geometrii w sztuce i taką sztukę (z przerwami) praktykował przez resztę swojego długiego życia). Pierwsze reliefy natomiast Henryk Stażewski zaczął konstruować po sześćdziesiątce, gdy od lat cieszył się pozycją nestora polskiej awangardy. Reliefy Stażewskiego były przeniesieniem w trzeci wymiar jego poszukiwań malarskich. Wzbogacając swe badania geometryczne o kolejny wymiar – wysunięte z płaszczyzny obrazu figury geometryczne są wykonywane z tektury, płyty pilśniowej i drewnianych klocków, artysta wierzył, że relacje przestrzenne można wyrazić jedynie za pomocą ruchu. Reliefy podlegają transformacjom w wyniku zmian w oświetleniu uruchamiającym grę światła i cienia, a także w konsekwencji przemieszczania się odbiorcy. Wówczas przestrzenne elementy obrazu zaczynają zasłaniać różne części występującej za nimi płaszczyzny, generując tzw. względny ruch obrazu.