SYBERIA – BENIOWSKI Maurycy – Pamiętniki. Des Grafen Moritz August von Benjowsky Begebenheiten und Reisen, von ihm selbst beschrieben. Aus dem Englischen uebersetzt von L. D. Ebeling, Professor am Gymnasium zu Hamburg und dr. J. P. Ebeling Stadt- u. Land-physikus in Parchim. Hamburg 1791, wyd. Benjamin Gottlob Hoffmann. Dwa tomy współoprawne. [2] k., XIV, [3] k., 415 s., 1 rozkł. tabl.; [3] k., 292 s., 1 ryc., [1] k.; 8°. Oprawa ćwierćskórek z epoki.
Estr. XV-XVIII, 12, 475; brak w katalogu BN. Pamiętniki Maurycego Beniowskiego (1746-1786), jednej z ciekawszych postaci epoki, polsko-węgierskiego szlachcica, awanturnika, uczestnika konfederacji barskiej, zesłańca syberyjskiego, a w końcu „wielkiego króla Madagaskaru” (ampansakebe) i późniejszego bohatera poematu Słowackiego. Przedstawiają jego niezwykłe perypetie, począwszy od zaangażowania w polską konfederację, zesłania na Kamczatkę, brawurową ucieczkę na okręcie „św. Piotr i Paweł” przez cieśninę Beringa i Japonię aż do Makau, gdzie dostał się na francuski statek, a następnie zadziwił swoją historią dwór króla Ludwika XV. Nie zabrakło i najbardziej znanego polskiemu czytelnikowi epizodu – akcji kolonizacyjnej Madagaskaru, której był pomysłodawcą. Europejski rozgłos Beniowskiemu nadał William Nicholson, wydając po raz pierwszy jego pamiętniki w języku angielskim w 1790 r. (oryginalnie wcale nie zostały wydane w języku polskim). Niniejsze wydanie stanowi tłumaczenie na niemiecki z 1791 r. prof. L. D. Ebelinga z Hamburga – ukazało się rok po oryginale jako jedno z pierwszych w Europie. Edycję uzupełniono o wyimki z pamiętnika rosyjskiego podróżnika Hippolita Stefanowa.
Na frontyspisie portret
Beniowskiego; wewnątrz rozkładana tablica o wym. 50x27 cm, przedstawiająca założony
przez Beniowskiego na Madagaskarze fort Louis (na cześć króla Francji
Ludwika XV, dziś miasto Maroantsetra) i fort Augustus, a także bieg rzeki
Tingballe (dziś Antainambalana); w drugim tomie rycina przedstawiająca ubiór
madagaskarskich niewolników przeznaczonych na sprzedaż. – Grzbiet
przetarty, zużyty i z ubytkami, poza tym bardzo ładny i czysty egzemplarz.
