O Czechu Faustynku.

„Ale jakimże sposobem? powiedz", mówili, „przecież w czystem polu podejść ci się nie da“. 

„Już ja sobie poradzę", mówił chłopiec z rodzajem pewności, a ta jego propozycya doszła do uszu pułkownika, ale ten nie chciał z początku pozwolić na to, mówiąc: „Nim ty kozaka, kozak ciebie może sprzątnąć, bo ich broń daleko niesie". 

Pomimo tych uwag chłopak trwał przy swojem; oficerowie znowu rachowali na szczęśliwą gwiazdę jego, a Kuszel, ulegając ogólnym naleganiom, zezwolił w końcu; i zaraz oficer, co to dukata ofiarował, zdjął kaszkiet: 

„Panowie!" zawołał, „na wyprawę Faustynka składka", - i rzucił holendra (dukat holenderski), a że się nikt nie wymówił, parę set złotych miało być zyskiem zwycięzcy. Ten słysząc, jak Sowita czeka go nagroda, uśmiechnął się, starannie opatrzył broń, nabił ją, potem zarzucił strzelbę na ramię, i skłoniwszy się oficerom, szedł prosto na ową szychtę, obok której stał kozak. Ujrzawszy idącego ku niemu Strzelca, zaczął on ujeżdżać na prawo z okiem wlepionem w niego, a kiedy Faustynek dochodził do kupy kamieni, kozak widząc się w takiej odległości, że kula go dosięgnąć nie mogła, stanął i każdy ruch przeciwnika pilnie śledził. Faustynek usiadł na szychcie, obejrzał broń, potem się złożył, dał ognia; a nim się dym rozszedł wyciągnął pistolet i wypalił. Po pierwszym strzale zachwiał się kozak, bo mu kula widno koło uszu świsnęła. Chwilę popatrzył na chłopaka, który gotował się broń nabijać. Widząc to kozak, zdjął z pleców jańczarkę, sparł się na siodle, a kiedy strzelił, chłopcu broń z ręki wypadła, uchwycił się za pierś, potem zatoczył się, upadł, i jakby ostatnie wysilenie nogami rzucił kilka razy. 

Na ten widok okrzyk boleści wydał cały batalion, a kozak dosiadł konia i pochylony na siodle pędził, żeby obedrzeć zabitego. 

Był już o jakie 50 kroków od niego, kiedy ten raptownie zerwał się na nogi; błysnęła dubeltówka w jego ręku, strzelił i zaraz padł na ziemię kozak, a koń stanął i wąchał powalonego jeźdźca. W kilku skokach był Faustynek koło leżącego, wskoczył na konia i biorąc się za boki: Ha! ha! ha!  zaśmiał się głośno. Cały batalion, jakby jeden człowiek, powtórzył śmiech Faustynka, a wesoły ten okrzyk odbijało echo dąbrowy. Łatwo pojąć, z jaką radością przyjęli strzelcy wracającego na kozackim koniu kolegę. 

Kuszel awansował go na podoficera i do krzyża przedstawił. Jakoż na drugi dzień przybył adjutant wodza naczelnego i przed frontem batalionu przypiął mu go na piersiach; a uszczęśliwiony chłopiec, ozdobiony i obdarzony, stał się ulubieńcem całego oddziału. 

W tylu będąc potyczkach, zawsze w największym ogniu, nigdy nie tknięty nawet, ufał on w szczęście swoje i narażał się niesłychanie. 

W kilka dni po tym wypadku, byliśmy pod wsią Jakacyą; jest tam grobla długa, na niej most, który rzucili Rosyanie; a naprawić go było trudno, bo za groblą stała baterya nieprzyjacielska, która się ostrzeliwała. Batalionowi Kuszla dano rozkaz spędzenia jej. I zaraz strzelcy zrzucili obuwie, rozpięli nogawice rajtuzów, zarzucili je na ramiona, i brnąc po błocie, weszli w łozy, przebyli rzeczkę i znowu zakryci łozami, podsunęli się pod bateryę Kwadrans zaledwie trwał ogień, kiedy umilkły działa, bo wszystkie konie i ludzi z małym wyjątkiem wybili strzelcy; nie było więc ani komu, ani czem dział uprowadzić.