Wacław

Syn Przemysława Ottokara, króla czeskiego i Kunegundy księżniczki ruskiej, ur. w r. 1272. - Król czeski od roku 1278, koronowany jako król polski co Gnieźnie w roku 1300. miał żony: pierwszą Judytę, córkę Rudolfa cesarza, z niej syna Wacława króla czeskiego i córkę Elżbietę, żonę Jana Luksemburskiego, króla czeskiego, i drugą Ryksę-Elżbietę, córkę Przemysława, z niej córkę Agnieszkę wydaną za księcia śląskiego. Wacław umarł dnia 21 czerwca 1305 roku, żył lat 33, panował lat 5, pochowany w Pradze czeskiej. 

Polacy straciwszy w Przemysławie tak prędko króla wiele rokującego, zjechali się na naradę do Poznania i tu obrali następcą Władysława Łokietka. Panował on już nad księstwem krakowskiem i sandomierskiem, a Wielkopolska także uznała go swoim księciem. Do Wielkopolski jednak wystąpił z roszczeniami Henryk, książę głogowski, gdy tymczasem Ceszek, syn Ziemomysła, uznał się księciem Pomorza. 

Władysław Łokietek uwijał się z swojem wojskiem po kraju, rozpędzając Czechów i ich króla Wacława, którego sobie Krakowianie obrali. Chciał on przywrócić ludowi dawne jego prawa i na ludzie oprzeć moc swoją. Za to pozostali przeciw niemu możnowładcy i zaprosili na tron Wacława, króla czeskiego, nie pomni na mogące stąd wyniknąć dla Polski niebezpieczeństwo. Gdy zaś w  roku 1300 Wacław, król czeski, przybył na czele licznej armii do Polski, jedno tylko Mazowsze broniło swej samodzielności, a wszystkie inne dzielnice poddały mu się bez oporu. Władysław Łokietek musiał tedy ustąpić nietylko z Krakowa, ale nawet z całej Polski. 

Wacław, nim jeszcze przybył do Polski, oddał ją pod zwierzchnictwo cesarza niemieckiego. To też niezadługo poznali Polacy, jak źle zrobili powołując obcego na tron. Wacław odjechał bowiem do Pragi, a w Polsce ustanowił swoich rządców, którzy naród okropnie uciskali, Nowoobrany monarcha nie troszczył się o kraj powierzony jego pieczy, a gdy w roku 1301 Rusini coraz z Litwinami napadli na Polskę, samo się polskie rycerstwo krakowskie i sandomierskie zebrało i pospolitem ruszeniem wroga mężnie odparli.

Kilkoletnie panowanie w Polsce obcego króla było właściwie niczem więcej, jak najazdem spełnionym przez Czechów, to czem i miernie dopomógł Biskup Krakowski Jan Muskał, rodem Niemiec. Był on w najwyższym stopniu nieprzyjazny polskiemu narodowi i jego książętom, to też przy pomocy niemieckiego mieszczaństwa krakowskiego, na którego czele stał potężny wójt Albert, niecnego dzieła dokonał. Szlachta polska tylko z konieczności rządy Czechów cierpiała, a panowanie Wacława, którym Polsce rządził przez namiestników Czechów, wywołało między szlachtą powszechne niezadowolenie. I słusznie, namiestnicy bowiem szlachtę polską uciskali i od wszelkich urzędom publicznych odsuwali. 

Ostatecznie Bóg zlitował się nad Polską i uwolnił ją od hołdownictwa cesarzom! niemieckiemu, a nadto od czeskiego najazdu. Dnia 21 czermca 1305 roku umarł bowiem Wacław w Pradze, a jego następca na tron czeski, również Wacław, został m następnym roku ro Ołomuńcu zamordowany. Na tem panowanie czeskie w Polsce się skończyło.