Mieczysław III, Stary

Syn trzeci Bolesława Krzywoustego i Salomei hrabianki Bergu, urodzony co r. 11 26,8-letni książę wielkopolski po 1134 r. Książę krakowski po bracie Kędzierzawym w r. 1173, wygnany w r. 1177, wdziera się do Krakowa na drodze układów z Leszkiem Białym w r. 1199. - miał żony: pierwszą Elżbietę Gertrudę, królewnę węgierską, która była matką Odona, ur. 1149 r., ojca książąt wielkopolskich, i drugą Eudoksyę, księżniczkę halicką, a z niej synów: Władysława Laskonogiego, Stefana, Bolesława i Mieczysława. nadto trzecia Adelajda, hrabianka Lowancyi, a z niej cztery córki wydane za książąt: czeskiego, saskiego, lotaryngskiego i pomorskiego. 

O królu tym nie ma bynajmniej ani szerokich ani też błyszczących wieści, gdyż tylko bardzo krótki czas zasiadał na tronie, panując zaledwie lat 3. Urzędnicy jego dopuszczali się srogich okrucieństw, a wszelkie w tym kierunku przez Biskupa krakowskiego Gedeona udzielane napomnienia, pozostawały bez skutku. Wskutek tego odebrano mu władzę, a naród wezwał na tron najmłodszego z braci, Kazimierza, przez co spełniła się przepowiednia dzielnego króla Bolesława Krzywoustego, który umierając i mając pięciu synów, podzielił Polskę pomiędzy czterech, zaś piątego, właśnie tegoż Kazimierza wydziedziczył zupełnie. Gdy zaś. magnaci polscy zapytali go o przyczynę tego wydziedziczenia, umierający król Bolesław Krzywousty odrzekł: U wozu są cztery koła tylko, jednakowoż na wozie ktoś siedząc, musi nim kierować. Opis następnego króla polskiego Kazimierza wykaże, jak pewnie i trafnie ziściła się przepowiednia wspomnianego króla polskiego, Bolesława Krzywoustego. Zresztą Mieczysław Stary uzyskał tron polski jedynie podstępem i sprytem, gdyż zmarły poprzedni król polski Bolesław Kędzierzawy pozostawił był siedmioletniego syna, zwanego Leszkiem Białym, od jasnych włosów, który pod opieką swej matki Heleny oraz Pełki, Biskupa krakowskiego, i Mikołaja wojewody krakowskiego, berło polskie piastował. Nie podobało się to Mieczysławowi Staremu. Roszcząc sobie prawa do tronu, nadciągnął z potężnem wojskiem swojem pod Kraków, by nieletniego Leszka Białego z tronu przemocą zrzucić, lecz celu swego tutaj nie dopiął, gdyż szlachta polska stojąca po stronie Leszka, stoczyła bitwę nad rzeką Mozgawą o 7 mil od Krakowa, m której Mieczysław zupełnie pobity cofnąć się musiał. Klęska ta, co której Mieczysław nawet raniony został, nie przerwała bynajmniej dążeń jego do osiągnięcia korony polskiej. To też starał się o nawiązanie jak najprzyjaźniejszych stosunkom z Heleną, matką Leszka Białego, a skoro to uskutecznił, zaczął jej obiecywać złote gdy za ustępstwo z tronu. Ustawiczne i nieprzerwane obietnice jego, nakłoniły nareszcie łatwowierną kobietę do ustępstwa tronu, jako też rzeczywiście zabierając syna swego Leszka Białego, wydaliła się z Krakowa, a tern samem dobrowolnie tron polski oddała w ręce Mieczysława, którego trzyletnie panowanie, nie tylko źe żadnej korzyści krajami nie przyniosło, lecz owszem osłabiło już i tak poważnie przez nierozsądny podział Bolesława Krzywoustego zachwianą potęgę Polski. 

Mieczysław Stary przez swoje przebiegi obrzydł wkrótce Polakom i musiał jak niepyszny wynosić się z Krakowa. nareszcie namichrzymszy dużo, skończył smdj niespokojny żywot w roku 1201 i został pochowany w Kaliszu, w kościele świętego Pawła, Apostoła.