Kazimierz I, Odnowiciel

Syn Mieczysława II i Ryksy, córki Ezona hr. Reńskiego, urodz, dnia 21 lipca 1016 r., małoletni wstąpił na tron po ojcu to roku 1038 pod opieką matki. Wygnaniec wrócił do Polski w roku 1040, a koronowany w Gnieźnie to roku 1041. - Mał żonę Maryę Dobronegę, siostrą Jarosława księcia ruskiego, zaślubioną to roku 1039 (zmarłą to roku 1067) a z niej synów: Bolesława II Śmiałego, Władysława I Hermana, mieczysława urodz. w roku 1045, zmarłego 1065 roku, Ottona urodź. 1046 roku, lecz w kilka miesięcy zmarłego i córkę Śroiętochnę urodź, w roku 1055, ktdra zaślubioną została Wratysławowi, księciu czeskiemu. Kazimierz I umarł dnia 28 listopada 1058 roku, żył lat 42, panował lat 18, pochowany w kościele katedralnym w Poznaniu. 

Król ten przywrócił porządek w Polsce, pobił zbuntowanych pogan, którymi dowodził Masław, pobudował na nowo kościoły i utwierdził silnie chrześcijaństwo. On pierwszy z królów polskich umiał czytać i pisać. Zwany słusznie odnowicielem Polski, gdyż po swoim powrocie do kraju zajął jeden z granicznych grodów, stąd rozszerzał powolnemi podbojami swoje panowanie coraz dalej i dalej, aż wreszcie odzyskał całe królestwo, Śląsk nawet Czechom odebrawszy. Po zwyciężeniu nieprzyjaciół zwrócił się do pracy nad uporządkowaniem rozburzonego długiemi wojnami kraju i jej resztę życia poświęcił. 

W takiem nieszczęściu, w jakiem poprzednik jego, Mieczysław Gnuśny Polskę pozostawił, nie widziano innego ratunku jak w Kazimierzu, który był wówczas za granicą. Zaproszono go tedy na tron. Wrócił więc po 7 latach do Polski i przywiózł z sobą korony, które matka była zabrała, miał jednakże ciężkie przeprawy ze zbuntowanym ludem, zanim go uspokoił i dawny porządek przywrócił. 

Radość z powrotu jego była wielka, a naród zbiegał się tłumem i jak zbawiciela witał, śpiewając: „Witajże nasz miły Gospodynie!" Znalazł się jednak człowiek, który innego był zdania. Oto na Mazowszu był niejaki Chorąży Masław. Ten najdłużej nie chciał się poddać Kazimierzowi, a to dlatego, źe wrócił był do pogaństwa i znowu z mazurami bałwanom się kłaniał, rozrywając całość polskiego narodu i religii.

Kazimierz wyprawił się na niego z wojskiem. Wtem razu jednego me śnie słyszy głos: nie bój się, bij pogany, spramiedlimość przy tobie. Ze dniem rozpoczęła się tedy bitwa i rozpędzono zbuntowanych mazurom, a Masław opuszczony uciekł do Prusakom, którzy mu pomagali pierwej, a teraz widząc ze pobity, powiesili go, mamiąc. Chciałeś być wysoko (to jest chciałeś być królem), bądźże podwyższon. 

Kazimierz uspokoiwszy królestwo, nazwany został Odnowicielem Polski, umarł panomamszy lat 18 i zostawiwszy następcą syna swego Bolesława II, zwanego Śmiałym, a nadto drugiego syna, nazwiskiem Władysława.