Maria JAREMA, Ptaki, 1948-49

Tempera, papier, 34,5 x 47,5 cm, niesygn. w załączeniu opinia Kornela Filipowicza, męża artystki, pochodząca z 7 marca 1986, stwierdzająca autentyczność pracy. Praca wymieniana w katalogach (pochodząca z kolekcji rodziny autorki, nr K 404): Maria Jarema, katalog wystawy, Pałac Sztuki, Galeria Krzysztofory, Kraków XI. 1962, s. 40. Barbara Ilkosz, Maria Jarema 1908-1958, Wrocław 1998, poz. kat. 140.

Maria Jarema studiowała rzeźbę pod kierunkiem Xawerego Dunikowskiego w ASP w Krakowie w latach 1929-1935. W czasie studiów wstąpiła do "Grupy Krakowskiej" tzw. pierwszej (1933-1937). W latach 30. współpracowała jako aktorka i scenograf w teatrem "Cricot" swego brata Józefa Jaremy i teatrem kukiełkowym Adama Polewki. W 1937 wyjechała do Paryża na Wystawę Światową i przebywała tam przez 4 miesiące. Po wojnie związała się z Grupą Młodych Plastyków, skupioną wokół Tadeusza Kantora, która w 1957 ukonstytuowała się jako nowa (druga) "Grupa Krakowska". W okresie socrealizmu nie brała udziału w oficjalnym życiu artystycznym. Współpracowała jako scenograf z teatrem "Cricot 2" Kantora (1956-1957). W 1957 została laureatką Nagrody m. Krakowa, w 1958 otrzymała nagrodę Towarzystwa Przyjaźni Włosko-Polskiej na XXIX Biennale w Wenecji. Zajmowała się początkowo rzeźbą, po wojnie głównie malarstwem, często łączonym z grafiką (tempera z monotypią). Jej abstrakcyjne kompozycje, eksplorujące problem ruchu i przestrzeni, układają się w cykle ("Postaci", "Wyrazy", "Chwyty", "Penetracje", "Rytmy" i in.). Prace te należą do najważniejszych dokonań polskiej sztuki lat 50., wyprzedzając podobne poszukiwania sztuki kinetycznej i op-artu na świecie. Artystka zajmowała się też scenografią i grafiką użytkową (plakat, ilustracja książkowa i prasowa) oraz publicystyką.