Wojciech WEISS (1875-1950), Dziewczyna w stroju ludowym - studium, ok. 1905

olej, tektura; 68 x 48 cm;
sygn. p. d.: WW;
na odwrocie szkic figuratywny w ołówku; oraz nr 0223 i cyfra 4, poniżej faksymile artysty WW.
Studium do obrazu "Zadumana. Dziewczyna w stroju ludowym" z 1905 r.
Obraz Wojciecha Weissa „Dziewczyna w stroju ludowym” jest ujęty w:
- Renata Weiss, Małopolskie fascynacje. Wojciech Weiss w Strzyżowie 1898-1903, Strzyżów 2020, s. 55;
- Irena Kossowska, Łukasz Kossowski, Malarstwo Polskie. Symbolizm i Młoda Polska, Warszawa 2010, poz. kat. 414;
- wystawa: Młoda Polska. Słowa, obrazy, przestrzenie, [katalog wystawy] 2007.
Portret młodej dziewczyny w stroju ludowym (typowym dla terenów Podkarpacia i ziemi rzeszowskiej) jest przykładem fascynacji Wojciecha Weissa rodzimym folklorem, podobnie jak i innych znakomitych malarzy okresu Młodej Polski. Artysta śmiałymi, szerokimi pociągnięciami pędzla maluje barwny gorset. Stonowane czerwienie przeplatają się z zieleniami, a wszystkie te dynamiczne linie zatopione są w głębokim błękicie wełnianej tkaniny ozdobnego kaftana. Szyję kobiety zdobi sznur korali, których czerwień tworzy harmonijne dopełnienie ciepłej zieloni chusty okalającej głowę portretowanej.
Portret ten jest studium przygotowawczym do słynnego, wielokrotnie publikowanego obrazu Wojciecha Weissa Zamyślona. Dziewczyna w stroju ludowym, na którym pojawia się ta sama dziewczyna, ubrana w ten sam gorset i zieloną chustę. Jej postać została wkomponowana w wiosenną scenerię strzyżowskiego pejzażu. W tym miejscu warto wyjaśnić, że Wojciech Weiss w latach 1898-1903 regularnie przebywał na Podkarpaciu w Strzyżowie i to właśnie tam powstały jego najwspanialsze dzieła: Maki, Promienny zachód słońca, Opętanie. Zatem fascynacja folklorem tego regionu jest w pełni uzasadniona, co więcej sportretowana kobieta być może należała do kręgu jego strzyżowskich znajomych. Ostateczną wersję portretu Zadumanej można uznać za metaforę pesymistycznej uczuciowości pokolenia modernistów. Obraz ten był przedmiotem analizy w najnowszej książce poświęconej epoce modernistycznej twórczości artysty: Młodopolskie fascynacje. Wojciech Weiss w Strzyżowie ( 2020, s. 54,55), a także reprodukowany w monografii Malarstwo polskie. Symbolizm i Młoda Polska Ireny i Łukasza Kossowskich, (wyd. Arkady, 2010 ) i zestawiony z pracami Wyspiańskiego, Jarockiego i innych artystów ulegających chłopomanii. Obraz Zadumana reprodukowana był również w albumie - katalogu towarzyszącym wystawie Młoda Polska. Słowa. Obrazy. Przestrzenie. W hołdzie Stanisławowi Wyspiańskiemu zorganizowanej przez Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie ( 2007).