Józef Świrysz-Ryszkiewicz (1888-1942), Jesień, 1916

olej, tektura malarska; 53 x 78,2 cm;
sygn. i dat. p. d.: Kochanemu Julowi Dunikowskiemu / szczery przyjaciel JózSwirysz-Ryszkiewicz 1916

Proweniencja:
kolekcja prywatna, Kraków

Obraz „Jesień” powstał w trakcie I wojny światowej. Artysta od 1914 roku służył w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego jako ułan w 2. Szwadronie kawalerii II Brygady. To ten okres w jego twórczości Słownik Artystów Polskich określa jako istotny. Z wojskiem był niezwykle mocno związany (np. był adiutantem ministra spraw wojskowych generała Kazimierza Sosnkowskiego). W roku powstania obrazu Świrysz-Ryszkiewicz został awansowany na chorążego. Uczestniczył również w wystawie malarstwa legionowego. Sceny rodzajowe z końmi czy widokami dworów, takie jak w opisywanej pracy, były popularne wśród artysty. W Słowniku Artystów Polskich czytamy: „Ryszkiewicz często umieszczał akcje pośród śniegów i mgieł, wybierał porę brzasku albo noc z poświatą księżyca; rysował postaci i konie jako ciemne, czasem rozmyte sylwety na tle krajobrazu. Praca „Jesień” nawiązuje do tej stylistyki.

Bibliografia:
Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy , t. 9, red. Biernacka M., Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2013.