Pielgrzym Polski. Paryż 1833. Pod redakcją Mickiewicza.

PIELGRZYM Polski. Pismo polityczne i literackie. Cz. 1-2, półarkusz 1-32: [IV-XII] 1833. Paryż. Druk. A. Pinard. 4. s. 128. razem opr. nieco późn. psk.
Czas. BJ 6, 125. Przednia okł. zarysowana, przednia wyklejka uszkodzona, miejscami zabrązowienia papieru. Piecz. H. Bednarskiego ze Lwowa. Naklejka Księgarni i Antykwarni Zelmana Igla we Lwowie. Naklejka lwowskiego introligatora E. Kupfera. Dołączono czterostronicowy prospekt wydawniczy. Zachowana okł. brosz. części 1 (z ozdobną winietą z Orłem i Pogonią na tle sztandarów ziem polskich). "Pielgrzym" (wydawany i redagowany przez E. Januszkiewicza) zaczął ukazywać się 4 XI 1832 w formacie octavo; wydano 24 półarkusze w tym rozmiarze, noszące w miejsce tytułu nazwiska znanych polskich osobistości. W IV 1833 redakcję naczelną pisma przejął Adam Mickiewicz wraz z Bohdanem Jańskim, zwiększono także format "Pielgrzyma". "Już w pierwszym arkuszu [dużego] 'Pielgrzyma' zaczęły pojawiać się artykuły polityczne Mickiewicza, któremi odtąd regularnie zasilał pismo. Współpracownictwo trwało jednak tylko jeden kwartał, tj. od kwietnia do czerwca 1833 r.; zakończyło się 'Gazetą Województwa Szawelskiego' [z fikcyjną datą 2 VI 1899, s. 59-60], wydrukowaną w ostatnim półarkuszu redagowanej przez Mickiewicza pierwszej części 'Pielgrzyma'. 'Pielgrzym Polski' był wówczas najpoczytniejszem pismem Emigracji, liczył bowiem ponad 500 prenumeratorów [...]. Jako obraz pierwszych poczynań publicystycznych naszego wieszcza, stanowią komplety 'Pielgrzyma Polskiego' miłą i cenną pamiątkę dla bibljofilów [...]. Po wystąpieniu Mickiewicza z redakcji 'Pielgrzyma', objął jej kierownictwo Bogdan Jański i wydawał pismo do końca 1833 r., poczem wstrzymano dalsze wydawnictwo pisma" (Semkowicz 141-142). "W roli dziennikarza i publicysty okazał się poeta znakomity. Ogłosił (bezimiennie) w 'Pielgrzymie' wiele artykułów, które przeszły na karty literatury [...]. Jako redaktor uczynił Mickiewicz z 'Pielgrzyma' pismo żywe, czujne, zajmujące i informujące w miarę możności wszechstronnie o życiu polskim w kraju i na emigracji" (Syga 121-122). Wykaz artykułów autorstwa A. Mickiewicza znajduje się w "Pamiętniku Tow. im. A. Mickiewicza", Lw. 1898, t. 4, s. 355 i n. oraz w pracy I. Śliwińskiej, W. Roszkowskiej i S. Stupkiewicza "Adam Mickiewicz. Zarys bibliograficzny", War. 1957, s. 72-75.
Oferowany egzemplarz zawiera komplet "Pielgrzyma" wydawanego w dużym formacie, w tym wszystkie numery redagowane przez A. Mickiewicza. Na ostatniej stronie ostatniego numeru umieszczono adnotację "Przeszkody materjalne zmuszają nas do wstrzymania się z rozpoczęciem następnej części Pielgrzyma do czasu, którego dziś ograniczyć nie możemy".