Advanced search Advanced search
574

LEGNICA, BRZEG. Genealogia Und Ankhunft den Hertzoge inn Schlesien zur Liegnitz unnd Brieg

add Your note 
Lot description

LEGNICA, BRZEG. Genealogia Und Ankhunft den Hertzoge inn Schlesien zur Liegnitz unnd Brieg / Wie dieselbenn aus dem Stamme der Könige zur Pohlenn sovoll auch von Kaiser Carolo Magno unnd der Heiligen Hedwigis herkommen / Dieß auff dise Zeit des 1595 Jahres unnd die an wiso lebende fürstliche Personen vollzogene (pol. Genealogia i początki książąt śląskich na Legnicy i Brzegu / Jak pochodzą z plemienia królów polskich, jak również cesarza Karola Wielkiego i Świętej Jadwigi / Uwzględniono okres aż do 1595 roku i obecnie żyjących książąt). Rękopis liczy 126 str. (w tym 5 niezapisanych); pierwsze 116 str. autorstwa jednej osoby – zapiski kończą się na Janie Jerzym (1586-1592), współrządzącym księstwem z bratem, Joachimem Fryderykiem (1586-1602). Na ostatnich 10 str. dopiski dwóch kolejnych autorów. Ta część kończy się tablicą genealogiczną książąt legnicko-brzeskich od Bolesława Wysokiego, księcia śląskiego w latach 1163-1201 do Jerzego III (1639-1664), Ludwika IV (1639-1663) i Chrystiana (1639-1672). Na tej tablicy nie ma ostatniego Piastowicza Śląskiego, Jerzego IV Wilhelma, zatem należy przyjąć, że ostatni wpis w tym rękopisie miał miejsce przed śmiercią Chrystiana. Każdy z panujących, zarówno królowie polscy jak i książęta śląscy, mają swoje biogramy traktujące o ich panowaniu. Niniejszy dokument ten to niezwykle cenny zabytek, dotyczący dziejów Śląska, a zwłaszcza księstwa legnicko-brzeskiego; st. bdb., oprawa twarda, z epoki, podniszczona, brak grzbietu; format: 4o.

Dzieło, zgodnie z tytułem, rozpoczyna się od opisu panowania Piasta, później, w kolejności, Siemowita, Lestka, Siemomysła, Mieszka I, Bolesława I Chrobrego, Mieszka II, Kazimierza Odnowiciela, Bolesława Śmiałego, Władysława II Hermana, Bolesława Krzywoustego oraz Władysława Wygnańca i Bolesława Wysokiego. Bardzo obszerne 2 kolejne biogramy: Henryka Brodatego (5 str.) i jego syna Henryka Pobożnego (3 str.).

Na kolejnych 14 str. opis bitwy pod Legnicą: Wahraftige beschreibung der Schlacht in welcher Hertzog Heinrich diß Namens der Ander Hertzog zur Legnitz von den Tattern erlegt und geschlagen worden (prawdopodobny opis bitwy, w której Henryk został pokonany i zabity przez Tatarów). Trudno wyrokować, na ile opis ten pozwala lepiej zrekonstruować przebieg słabo udokumentowanej źródłowo bitwy. Niewykluczone, że po wnikliwym rozczytaniu rękopisu może on ujawnić okoliczności nieznane historykom wieków średnich, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że oparto go na źródłach nieznanych bądź niezachowanych do naszych czasów. Pokazuje ponadto, jakie znaczenie wciąż miała pamięć o tym zbrojnym starciu dla elity Śląska w 2. połowie XVI w. Opis bitwy pod Legnicą sprawia, że Genealogia… powinna być traktowana jako swego rodzaju ewenement.

Po opisie bitwy zamieszczono biogramy: Bolesława II Rogatki (1248-1278) jako księcia legnickiego; Henryka V Brzuchatego (1278-1296) jako księcia legnicko-brzeskiego i wrocławskiego; Władysława legnickiego (książę legnicki od 1311 do 1312 r.); Bolesława III Rozrzutnego (1296-1352, książę legnicki, brzeski i wrocławski, przejściowo kaliski i opawski); Ludwika I brzeskiego (1338-1398) jako księcia brzeskiego, a także jego brata, z którym wspólnie panował w Legnicy, Wacława I legnickiego (1338-1364); Ruprechta (Ruperta) I legnickiego (1364-1409) jako księcia legnickiego; Ludwika II brzeskiego (1380 lub 1385-1436) jako księcia legnickiego; Henryka X chojnowskiego (1441-1452) jako panującego w Legnicy wspólnie z bratem, Janem (1441-1453); Fryderyka I legnickiego (1453-1488) jako księcia legnickiego; Fryderyka II legnickiego (1488-1547) jako księcia legnickiego, brzeskiego, ścinawskiego, głogowskiego i złotoryjskiego; Fryderyka III (1547-1559) księcia legnicko-brzesko-złotoryjskiego; Jerzego II Wspaniałego (1547-1586), księcia legnicko-brzeskiego; Henryka XI legnickiego (1559-1581) jako księcia legnickiego; Fryderyka IV legnickiego (1581-1596) jako księcia legnickiego; Joachima Fryderyka legnicko-brzeskiego (1586-1602) jako księcia legnicko-brzeskiego, który piastował godność prepozyta kapituły magdeburskiej, wówczas już zluteranizowanej (prepozyt w Kościele rzymskokatolickim to przewodniczący kapituły kanoników – tytuł ten używany jest także w kościele ewangelicko-augsburskim), w związku z tym w rękopisie określa się go jako prymasa i arcybiskupa Magdeburga (co należy uznać za honorowe tytuły); Jan Jerzy oławski (1586-1592), który razem z bratem Joachimem Fryderykiem panował w księstwie brzeskim.

Na biogramie Jana Jerzego kończy się dzieło pierwszego z autorów, o czym świadczy zmiana charakteru pisma. Przypuszczalną przyczyną tego stanu rzeczy mogła być choroba lub śmierć kronikarza. Kolejny autor pisał o Janie Chrystianie (1602-1639) i Jerzym Rudolfie (1602-1653). Na luźnej kartce dołączone zostały informacje na temat powiązań rodzinnych Anny Jadwigi von Sitzsch, żony Jana Chrystiana.

Spod ręki kolejnego autora wyszło drzewo genealogiczne książąt brzesko-legnickich od Piasta aż po Jerzego Rudolfa legnickiego; książąt głogowskich od Konrada I głogowskiego do Jana żagańskiego i jego potomstwa; książąt oleśnickich od Konrada I oleśnickiego do Konrada IX Czarnego; książąt świdnickich począwszy od Bolka I. Na kolejnych stronach znajduje się drzewo genealogiczne Jagiellonów, arcyksiążąt austriackich (XIV-XVII w.) i królów Hiszpanii.

Auction
XXXI Wu-eL Antiquarian Auction
gavel
Date
04 June 2022 CEST/Warsaw
date_range
Start price
2 380 EUR
Hammer price
no offers
Item is not available any more
Views: 63 | Favourites: 0
Auction

Antykwariat Wu-eL

XXXI Wu-eL Antiquarian Auction
Date
04 June 2022 CEST/Warsaw
Lots bidding

All lots are listed to bid

Buyer's premium
10.00%
OneBid does not charge additional fees for the bidding.
Bid increments
  1
  > 5
  50
  > 10
  200
  > 20
  500
  > 50
  2 000
  > 100
  5 000
  > 200
  10 000
  > 500
  50 000
  > 1 000
 
Terms and Conditions
About the Auction
FAQ
About the Seller
Antykwariat Wu-eL
Contact
Antykwariat Wu-eL
room
ul. św. Wojciecha 1 / U3
70-410 Szczecin
phone
+48517727267
keyboard_arrow_up