KARŁOWICZ Jan - Słownik gwar polskich, T. 5, 1907

KARŁOWICZ Jan. Słownik gwar polskich. Ułożył... Tom piaty do druku przygotował J. Łoś. Kraków 1907. Nakładem Akademii Umiejętności. str, [2], 462; 25,5cm.

Oprawa twarda pół-płócienna z złoceniami na grzbiecie, prószone brzegi stron. Stan dobry, pieczątki/nalepki biblioteczne.

Pierwszy w krajach słowiańskich i jedyny do dziś ukończony polski słownik ogólnogwarowy. Autorskie dzieło Jana Karłowicza (1836-1903) językoznawcy, etnografia, folklorysty, muzykologa, leksykografa i tłumacza, redaktora czasopisma etnograficznego „Wisła”. Po śmierci Jana Karłowicza, który przygotował do druku tom III do wyrazu „Otręta” prace nad zakończeniem i wydaniem tego tomu, na podstawie rękopisu i materiałów autora kontynuowali i zakończyli sukcesem Hieronim Łopaciński i Wacław Taczanowski. Jednakże, jak czytamy w przedmowie do tomu IV: „Wkrótce (…) po wykończeniu tomu III ś. p. Wacław Taczanowski, powołany na wojnę rosyjsko-japońską, zakończył życie wskutek ran, otrzymanych na polu bitwy”. W związku z powyższym ostatnie trzy tomy przygotował do druku prof. Jan Łoś, bazując na materiałach Karłowicza i utrzymując jednolity charakter dzieła.

Nieocenione źródło dot. mowy, obyczaju i kultury materialnej ludu dawnej Rzeczypospolitej, zawierające oprócz definicji ogromną ilość cytatów zarówno z literatury staropolskiej, jak i regionalizmów wynotowanych przez Karłowicza podczas zbierania materiałów do Słownika. Tylko tutaj można dowiedzieć się co znaczy, np: „Pokuśkej babkę w garzć”.