Debiutanckie, wileńskie tomy poezji Adama Mickiewicza z 1822 i 1823 r.

MICKIEWICZ Adam - Poezye Adama Mickiewicza. T. 1-2. Wilno 1822-1823. Druk. J. Zawadzkiego. 16, s. XLII, 140, [3]; 214, [1]. razem opr. wsp. skóra.
Strony 209-212 (dwie karty) w t. 2 uzupełnione kopiami, bardzo niewielki ślad wilgoci, poza tym stan dobry. W czterech miejscach zaczernione niewielkie piecz. własn. (Michała Gwalberta Pawlikowskiego z Medyki?). Komplet dwóch debiutanckich tomików poezji Adama Mickiewicza. T. 1 - egz. jest jednym z 500 egz. opublikowanych w r. 1822, rok później dodrukowano kolejnych 1000 egz. z tą samą tytulaturą i z poprawionymi błędami (np. s. 70: "w Belzebuba" zmieniono na "u Belzebuba", s. 74: "nie znaczny" na "nieznany"); w tym egz. błędy nie zostały poprawione. Zaw. kartę tyt. ozdobioną amorkiem grającym na lutni, zezwolenie cenzora J. Kłągiewicza, dedykację dla przyjaciół: J. Czeczotta, T. Zana, J. Jeżowskiego i F. Malewskiego, listę 124 prenumeratorów (m.in. A. Czartoryski, L. Chodźko, J. Lelewel, E. Odyniec, M. Ogiński, M. Puttkamerowa), obszerną autorską "Przemowę" o poezji romantycznej i wiersze: "Ballady i romanse" oraz "Wiersze różne". Na końcu umieszczono dwustronicowy spis treści (w tym egz. uszkodzony). Jedna z najważniejszych polskich książek: "wydanie pierwszego tomu 'Poezji' było [...] momentem przełomowym w dziejach naszej literatury [...]. Datę ich edycji przyjęto się wkrótce uważać za początek polskiego romantyzmu" ("Mickiewicz. Encyklopedia", War. 2001, s. 411). T. 2: karta tyt. ozdobiona takim samym amorkiem jak w t. 1, na odwrocie zezwolenie cenzora J. Lelewela. Lista prenumeratorów obejmuje 182 nazwiska (m.in. A. Januszkiewicz, J. Plater, W. Puzynina, E. Wańkowicz; wbrew temu, co pisze Syga (s.23), wśród prenumeratorów nie ma nazwiska K. Koźmiana - nieprzejednanego wroga Mickiewicza). Tom zaw. "Grażynę" wraz z przypisami, "Upiora", "Dziadów" cz. II i IV. Całość zamyka jednostronicowy spis treści. T. 2 ukazał się w nakładzie 1.500 egz. W obu tomach umieszczono klasycyzujące finaliki (kłócące się nieco z nowatorskim charakterem zamieszczonych utworów). "Oba tomiki wydania wileńskiego uważa się powszechnie za niezwykłą rzadkość [...], a możność nabycia jego nie należy do częstych, i rzadko który z katalogów antykwarskich może pochlubić się jego wymienieniem [...]. Zgodzimy się [...] na określenie pierwotnego wydania tomiku pierwszego, drukowanego w zaledwie w 500 egzemplarzach, jako 'rzadkie'" - pisał Semkowicz w 1926 r. (Semkowicz, s. 13). Teofil Syga trzydzieści lat później dodawał: "Wileńskie wydanie 'Poezji' już przed rokiem 1939 trudne było do zdobycia. Dzisiaj - po zniszczeniach wojennych - jest wielką rzadkością" (Syga, s. 25). "Pierwsze miejsce, jeśli chodzi o wysokość cen zajmują utwory Mickiewicza. Wileńskie dwa tomiki 'Poezji' przed wojną były sprzedawane za 500 zł, a przed kilku laty za 4500 zł, a więc osiągały cenę najzacniejszych naszych XVI-wiecznych druków" (L. Gocel "Przypadki JKM książki". Wr. 1963, s. 263). Bardzo rzadkie.