Bolesław Cybis (1895 Wilno - 1957 Trenton), Zuzanna w kąpieli, 1925 r.

olej, płótno, 100 x 115 cm
sygn. i dat. l. d.: B. CYBIS/1925
Zuzanna i starcy” to jeden z największych i najbardziej intrygujących obrazów Bolesława Cybisa. Namalowany został w 1925, w roku
założenia Bractwa św. Łukasza. Artysta wówczas poszukiwał inspiracji w malarstwie dawnych mistrzów i jednocześnie dążył do perfekcji
warsztatowej. Źródło inspiracji malarza znajdujemy w opisie biblijnym:
„W Babilonie mieszkał pewien mąż, imieniem Joakim. Wziął on żonę imieniem Zuzanna, córkę Chilkiasza; była ona bardzo piękna i bogobojna. Rodzice jej byli sprawiedliwi i wychowali swą córkę zgodnie z Prawem Mojżesza. Joakim zaś był bardzo bogaty i posiadał ogród przyległy do swego domu (…). W tym roku wybrano spośród ludu dwóch starców na sędziów. (…) Ludzie ci bywali często w domu Joakima, a wszyscy ci, którzy prowadzili spór sądowy, przychodzili do nich. Gdy zaś koło południa odchodzili ludzie, Zuzanna udawała się na przechadzkę po ogrodzie swego męża. Obaj starcy widywali ją codziennie, gdy udawała się na przechadzkę i zaczęli jej pożądać. Zatracili swój rozsądek i odwrócili swe oczy, zaniedbując spoglądania ku Niebu i zapominając o sprawiedliwych sądach. (…)

Oczekiwali więc sposobności. Pewnego dnia wyszła Zuzanna jak w poprzednich dniach jedynie w towarzystwie dwóch dziewcząt, chcąc się wykąpać w ogrodzie; był bowiem upał. Nie było tam nikogo z wyjątkiem dwóch starców, którzy z ukrycia jej się przyglądali. Powiedziała do dziewcząt: «Przynieście mi olejek i wonności, a drzwi ogrodu zamknijcie, abym się mogła wykąpać».

Uczyniły, jak powiedziała, i zamknąwszy drzwi ogrodu, wyszły bocznymi drzwiami, by przynieść to, co im rozkazano. Nie dostrzegły zaś starców, ponieważ się ukryli. Gdy tylko dziewczęta odeszły, obaj starcy powstali i podbiegli do niej 20 mówiąc: «Oto drzwi ogrodu są zamknięte i nikt nas nie widzi, my zaś pożądamy ciebie. Toteż zgódź się obcować z nami! W przeciwnym razie zaświadczymy przeciw tobie, że był z tobą młodzieniec i dlatego odesłałaś od siebie dziewczęta».” Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003, Stary Testament, Księga Daniela, Dn 13, 1–21.